Nguồn gốc của món thịt trâu gác bếp có rất nhiều điều thú vị. Không những vậy, khi biết được nguồn gốc của món ăn này, bạn sẽ không bị mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.
Nếu món thịt bò một nắng của người Jrai ở Krong Pa lấy cái nắng của xứ mình làm nguồn nhiệt, thì món thịt trâu gác bếp của người Thái ở Tây Bắc lại dùng sức nóng của than củi, khói bếp để làm chín thịt. Món ăn được chế biến theo cách đặc biệt nhưng mang lại một hương vị thơm ngon khó cưỡng.
Có nhiều dân tộc có món thịt trâu gác bếp với cách chế biến và ướp thịt khác nhau, nhưng thịt trâu gác bếp của người Thái là được ưa thích nhất. Nhiều du khách có dịp lên Tây Bắc đã “phải lòng” món ăn ăn này.
Nguồn gốc món thịt trâu gác bếp
Chúng ta gọi là thịt trâu khô gác bếp, và bảo rằng từ này xuất phát ở Tây Bắc. Nhưng thật ra, đến Tây Bắc hỏi “thịt trâu khô gác bếp” thì hầu như ít ai biết. Bà con chỉ gọi món này là “thịt trâu khô”. Theo tiếng Thái đen thì món này gọi là “nhứa khoai giảng”, dịch ra tiếng phổ thông là “thịt trâu khô” chứ không ai gọi thịt “gác bếp”.
Người Thái xưa sống ở trong rừng sâu, gần nguồn nước. Họ giỏi việc săn bắn, đánh cá và hái lượm. Khi đi rừng về, họ mang đồ săn bắn được thành các món ăn nhưng ăn tươi không hết hoặc chuyến đi săn dài ngày không thể mang đồ tươi về bản được. Vì vậy, họ nghĩ ra một cách là sấy khô, bảo quản rồi để ăn dần. Món thịt gác bếp có rất nhiều loại như: thịt hươu, thịt nai, thịt lợn rừng và thịt trâu khô cũng ra đời theo cách như vậy.
Thịt trâu gác bếp không những là món ăn, mà là văn hóa
Không những là món ăn ngon, mà thịt trâu khô gác bếp còn là món mang đậm dấu ấn, hương vị và phản ánh rõ nét phong tục của người Thái tại vùng Tây Bắc. Ngày xưa, người Thái ở trong rừng, thời bấy giờ có rất nhiều những loài thú dữ. Vì vậy họ có thói quen đốt lửa, gian bếp hằng ngày luôn rực hồng, vừa để loại bỏ cái lạnh giá của miền sơn cước, vừa để đuổi thú dữ. Chính vì luôn có hơi nóng của lửa, có khói bếp lan tỏa ra ám vào từng thớ thịt mới khiến thịt nhanh khô và có hương vị đặc trưng.
Người Thái rất thích ăn những gia vị có sẵn trong rừng như hạt mắc khén. Đương nhiên, món thịt trâu gác bếp cũng không thể thiếu gia vị này. Thịt trâu thơm, tuy bên ngoài cứng nhưng bên trong mềm, dai và có màu đỏ hồng tự nhiên của thịt. Thịt trâu được chấm với chẳm chéo, thứ nước chấm đặc biệt làm từ mắc khén, hạt dổi, ớt và rau thơm bởi họ thích món ăn có vị đậm đà.
Thịt chín nhờ hơi nóng của lửa và khói bếp
Khi vào rừng săn bắn nhiều ngày hay lên nương rẫy, người Thái cũng mang theo thịt trâu gác bếp như một loại lương khô. Lúc nghỉ ngơi, mang thịt trâu ăn với xôi thì cái đói, cái mệt cũng như biến mất. Vùng cao có lúc mưa gió thất thường, có những lúc mưa dài lê thê từ ngày này qua ngày khác, gió to, lũ dâng cao không thể đi ra ngoài kiếm thức ăn. Người dân ở đây chỉ việc lấy thịt trâu trên gác bếp vùi vào tro nóng là đã có thực phẩm để ăn qua ngày giông bão.
Món ăn mang đậm vị dân tộc
Cuốn theo xu hướng thương mại bởi phát triển du lịch Tây Bắc, rất nhiều người ở miền xuôi lên đây lập nghiệp cũng học cách làm thịt trâu khô gác bếp. Tuy nhiên, món thịt trâu do người Thái làm ra thì mới có được hương vị thơm ngon nhất, mặc dù vẫn là từng ấy thứ gia vị và công đoạn. Có lẽ bí quyết tạo ra sự khác biệt đó là chất riêng, là cái hồn của món ăn truyền thống của dân tộc họ.
Mua thịt trâu gác bếp uy tín, chuẩn vị Tây Bắc TẠI ĐÂY
Xem thêm những đặc sản Hà Giang khác tại: https://nongsandungha.com/danh-muc/dac-san-ha-giang