Là nhà văn, viết thôi là chưa đủ

Mất đi người bạn đời trung thành, đồng thời là người bạn tri kỷ về văn chương, người đã cùng tôi trải qua mọi biến động, vui buồn trong cuộc sống. Mặc dù đã gần một năm kể từ sự ra đi đau lòng đó, nhưng cho đến nay, nhà văn Dạ Ngân vẫn nói rằng cô chưa vượt qua được cảm giác choáng váng.

Điều này không phải là do nỗi đau mà là bởi cô vẫn chưa thích nghi với việc sống thiếu vắng ông. Từ khuôn mặt, đến tiếng cười, thậm chí những thói quen và lời nói mắc mớ, với Dạ Ngân, Nguyễn Quang Thân không chỉ là người chồng, mà còn là một nửa quan trọng định mệnh của cuộc sống.

Vẫn biết, sinh tử biệt ly sẽ đến bất kỳ lúc nào nhưng lần đầu tiên sau hơn hai mươi năm, không có chồng bên cạnh, một người phụ nữ gai góc, kiêu ngạo từng vượt qua bao nhiêu khen chê của kiếp người cũng phải thấy chao đảo. Giữa khoảnh khắc giao thời của trời đất, bà như trở về thân phận một người phụ nữ yếu mềm, lặng lẽ đắm chìm trong thế giới kỷ niệm vừa hư, vừa thực.

Quan điểm nhà văn

Theo nhà văn Dạ Ngân, sứ mệnh của các nhà văn đương đại trong việc đưa văn học Việt Nam ra thế giới là viết sao cho hấp dẫn và tránh lặp lại chính bản thân mình. Vào ngày 20-11, tại TP.HCM đã diễn ra một sự kiện giao lưu với ba nhà văn Dạ Ngân, Lưu Vĩ Lân và Lại Văn Long, xoay quanh chủ đề ký ức lịch sử, sự nghiệp sáng tác và vai trò của các nhà văn đương đại Việt Nam. Chương trình này được tổ chức bởi lớp dịch văn học (LIT310) của Trường Đại học Fulbright Việt Nam.

Trong sự kiện, nhà văn Dạ Ngân chia sẻ về sứ mệnh quan trọng của các nhà văn đương đại khi mang văn học Việt Nam ra thế giới. Bà nói rằng trước hết, nhà văn cần tập trung vào việc viết một cách hấp dẫn mà không cần quá lo lắng về việc tác phẩm có được dịch ra nước ngoài hay không.

Bà nhấn mạnh rằng nhiệm vụ cơ bản của nhà văn là tạo ra tác phẩm chất lượng và liên tục cải tiến, tránh việc lặp lại ý kiến và phong cách của mình. Bằng cách này, sẽ có cơ hội để tác phẩm được chú ý, giải thưởng và dịch giả quan tâm, từ đó mở rộng ảnh hưởng của văn học Việt Nam.

Một số nhà văn cũng chia sẻ quan điểm của họ về việc đưa văn học Việt Nam ra quốc tế. Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư được đánh giá cao bởi ngôn ngữ thuần Nam Bộ của bà, được hàn lâm hóa một cách có ý thức. Nhà văn Dạ Ngân nói về sự phát triển minh triết trong tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư và nhấn mạnh tài năng và thiên lương của nhà văn này.

Lại Văn Long, một nhà văn khác, nhấn mạnh vào sự quan trọng của sự hỗ trợ từ phía nhà nước để đưa văn học Việt Nam ra thế giới. Ông cho rằng, ngoài nỗ lực cá nhân của các nhà văn, việc chính phủ hỗ trợ là “đòn bẩy” quan trọng để văn học Việt Nam có thể tỏa sáng trên đấu trường quốc tế.

Ông Long đưa ra vấn đề của tình trạng dịch thuật có hạn chế trong nhiều năm qua và kêu gọi sự đầu tư vào các tác phẩm văn hóa hiện đại, thay vì chỉ tập trung vào những tác phẩm đã cũ và ít đổi mới.

Trong ngỗ lực đưa văn học Việt Nam ra thế giới, cuốn tiểu thuyết “Người yêu dấu” của nhà văn Dạ Ngân sắp sửa có phiên bản tiếng Anh được xuất bản tại Mỹ. Bà chia sẻ rằng quá trình chuẩn bị đang diễn ra, và dự kiến sách sẽ chính thức xuất bản vào đầu năm 2024. Đây là một bước quan trọng trong việc mở rộng phạm vi tác phẩm và tác động của văn học Việt Nam trên trường quốc tế.