Những năm gần đây, đội tuyển bóng đá Việt Nam đã tạo ra các màn trình diễn tuyệt vời dành cho người hâm mộ. Việc liên tục tạo lập thành tích khủng đã làm cho những trận đấu luôn nhận được sự quan tâm, theo dõi, cổ vũ nồng nhiệt của hầu hết người dân trong và ngoài nước. Cũng chính vì điều này đã tạo thêm động lực to lớn cho các cầu thủ để họ tiếp tục cống hiến và mang đến những pha ghi bàn đẹp mắt.

Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về lịch sử bóng đá Việt Nam qua các thời kỳ và sự nỗ lực của đội tuyển để đạt được những thành công như hôm nay, chúng ta cần nhìn lại quá trình phát triển của môn thể thao này trong nước.

Thời kỳ sơ khai và đầu tiên (1896 – 1945)

Bóng đá Việt Nam ra đời từ thời kỳ thuộc địa Pháp vào những năm 1896. Ban đầu, môn thể thao này chỉ phổ biến trong giới quan chức, binh lính Pháp và thương nhân. Sau đó, người Pháp khuyến khích nhân dân Việt Nam tham gia bóng đá và các môn thể thao khác để họ không còn dành sự quan tâm đến chính trị. Do đó, bóng đá dần trở nên phổ biến hơn, chủ yếu ở miền Bắc và miền Trung. Ngày 20 tháng 7 năm 1908, trận bóng đầu tiên giữa hai đội tuyển thuần cầu thủ Việt đã diễn ra và được báo cáo trên tờ Lục tỉnh Tân văn. Đến năm 1925, cuốn sách hướng dẫn bóng đá của bác sĩ Phạm Văn Tiêm đã ra đời và thu hút nhiều sự quan tâm của giới trẻ Việt thời bấy giờ.

Năm 1928, tại Sài Gòn đã thành lập Tổng cục thể thao An Nam. Cùng năm đó, đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam lần đầu tiên được gửi đi thi đấu tại Singapore. Sau thời gian này, tinh thần thể thao của người dân ngày càng tăng cao, dẫn đến sự xuất hiện của nhiều câu lạc bộ bóng đá địa phương ở miền Bắc và miền Nam. Tuy nhiên, chỉ sau Thế chiến II, các câu lạc bộ mới bắt đầu trở nên có tổ chức và hoạt động quy củ hơn. Mặc dù Việt Nam giành độc lập từ năm 1945, nhưng những hậu quả còn lại sau cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc đã làm cho bóng đá Việt Nam mất nhiều cơ hội để phát triển.

Thời kỳ khó khăn và chiến tranh (1945 – 1991)

Ngày 19 tháng 2 năm 1946, chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát đi lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến sau khi Pháp đưa ra một tối hậu thư, khiến các thỏa thuận hòa bình giữa hai nước trở nên vô hiệu. Do tình hình chiến tranh căng thẳng, các hoạt động liên quan đến bóng đá tại Việt Nam cũng bị tạm ngừng lại. Mặc dù mới giành được độc lập không lâu, nhưng Việt Nam đã phải bước vào cuộc chiến mới, dẫn đến việc chưa kịp thành lập một đội tuyển quốc gia chính thức.

Sau năm 1954, cuộc chiến với Pháp kết thúc bằng chiến thắng ở Điện Biên Phủ và Việt Nam bị chia cắt thành hai miền Nam và Bắc. Điều này dẫn đến việc có hai đội tuyển quốc gia song song tồn tại, đó là đội tuyển Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ở phía Bắc và đội tuyển Việt Nam Cộng hòa ở phía Nam. Đến năm 1961, Hội bóng đá Việt Nam, tiền thân của Liên đoàn bóng đá Việt Nam, được thành lập và tham gia FIFA từ năm 1964. Ở miền Nam, Hội Túc cầu giáo cũng ra đời và tham gia FIFA, AFC.

Đội tuyển Việt Nam Cộng hòa đã tham gia AFC Asian Cup hai lần vào năm 1956 và 1960, nhưng đều dừng chân ở vị trí thứ 4. Năm 1959, đội Việt Nam Cộng hòa giành chức vô địch Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games) lần đầu tiên tại Thái Lan. Năm 1966, họ cũng giành chức vô địch giải bóng đá giao hữu Merdeka tại Malaysia, và 6 lần vô địch giải giao hữu Cúp Quốc Khánh và Cúp quân đội Thái Lan vào năm 1974. Mặc dù có nhiều thành tích, đội tuyển vẫn chỉ được đánh giá mạnh ở khu vực chứ chưa thể vươn ra châu lục. Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, Cộng hòa Miền Nam Việt Nam tiếp quản bóng đá và bắt đầu đưa đội tuyển tham dự các giải đấu quốc tế tầm khu vực và châu lục.

Đội tuyển Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ít hoạt động hơn, chủ yếu tham gia các giải đấu ở các nước xã hội chủ nghĩa từ năm 1956 đến 1966. Năm 1956, họ đã có chuyến thi đấu quốc tế lần đầu tiên tại Trung Quốc. Đến năm 1962, họ tham gia giải GANEFO đầu tiên tại Indonesia và năm 1966 tại Campuchia. Mặc dù ít tham gia các giải quốc tế, nhưng hệ thống bóng đá nội địa tại miền Bắc vẫn phát triển tích cực với việc tổ chức giải vô đị

Thời kỳ đổi mới và tái phát triển (1991 – 2014)

Từ SEA Games 1991, đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam đã chính thức tham gia trở lại các giải đấu quốc tế. Năm 1996, Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Liên đoàn Bóng đá Đông Nam Á (AFF). Khi tham gia Tiger Cup lần đầu tiên, đội tuyển đã giành vị trí thứ ba. Năm 1998, Việt Nam đăng cai Tiger Cup và đã để thua 0 – 1 trong trận chung kết với Singapore. Từ năm 2000 đến 2007, các cầu thủ liên tục tham gia giành cúp vô địch Đông Nam Á nhưng đều bị loại ở vòng bảng hoặc thua ở vòng bán kết. Năm 1999, Việt Nam là đội chủ nhà của Dunhill Cup, một giải đấu dành cho các cầu thủ U23, nhưng đã bị loại ở bán kết sau thất bại 1 – 4 trước Trung Quốc.

Năm 2007, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Thái Lan đăng cai AFC Asian Cup. Nước ta trở thành đội chủ nhà và là đội Đông Nam Á duy nhất lọt vào tứ kết sau khi để thua Iraq 0 – 2. Năm 2008, đội tuyển lần đầu tiên giành chức vô địch AFF Cup kể từ khi tái hội nhập bóng đá toàn cầu. Đến cuối năm 2011, Việt Nam xếp thứ 99 trong top 100 FIFA sau 7 năm và dẫn đầu Đông Nam Á trong bảng xếp hạng.

Tuy nhiên, từ năm 2009 đến 2014 được coi là thời kỳ suy thoái của bóng đá Việt Nam. Đội bóng tham dự vòng loại World Cup 2010, 2014 và Asian Cup 2015 nhưng đều bị loại từ rất sớm. Ngoài vòng loại châu lục, Việt Nam cũng đã trải qua sự suy giảm ở các giải đấu khu vực, thậm chí còn bị loại ở vòng bảng.

Thời kỳ tái thiết (2014 – 2017)

Từ năm 2014 đến 2016, đội tuyển quốc gia và đội U23 Việt Nam dưới sự chỉ đạo của huấn luyện viên Miura Toshiya đã có những bước tiến đáng kể. Tại giải AFF Cup 2014, đội bóng đã thể hiện thành tích tốt khi tiến đến trận bán kết và dừng chân trước đội tuyển Malaysia. Tuy nhiên, ở vòng loại World Cup 2018, đội tuyển quốc gia gặp nhiều trận thua liên tiếp, khiến họ nhận được nhiều chỉ trích từ dư luận. Cũng tại Olympic Rio, đội U23 Việt Nam không vượt qua được vòng loại, và sau đó, Miura Toshiya đã bị VFF sa thải, mở đường cho huấn luyện viên Nguyễn Hữu Thắng tiếp quản.

Tại AFF Cup 2016, dưới sự dẫn dắt của Nguyễn Hữu Thắng, đội tuyển quốc gia tiếp tục vào được vòng bán kết nhưng phải chịu thua trước đội tuyển Malaysia. Sau SEA Games 2017, Nguyễn Hữu Thắng đã từ chức sau khi đội U22 Việt Nam bị loại ở vòng bảng.

Trong thời gian này, đội bóng đã phải đối mặt với khủng hoảng khi người hâm mộ mất đi lòng tin. Huấn luyện viên Mai Đức Chung sau đó được bổ nhiệm tạm thời dẫn dắt đội tuyển Việt Nam trong hai trận đấu quan trọng với Campuchia ở vòng loại thứ ba của Asian Cup 2019. Hai chiến thắng 2-1 và 5-0 đã phần nào khơi lại tinh thần cho đội bóng và người hâm mộ.

Thế hệ vàng mới (2017 – 2021)

Ngày 11 tháng 10 năm 2017, ông Park Hang-seo đã được bổ nhiệm làm huấn luyện viên mới của đội tuyển bóng đá Việt Nam. Ban đầu, người dân có những lo ngại về khả năng của ông. Tuy nhiên, dưới sự dẫn dắt của ông, đội tuyển Việt Nam đã tạo ra một câu chuyện cổ tích.

Điểm đáng chú ý nhất là chiến tích của ông khi dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam vượt qua các đối thủ mạnh nhất châu Á để giành ngôi á quân tại trận chung kết U23 Châu Á. Tiếp đó, U23 Việt Nam đã tiến vào bán kết Asiad 2018 và vào tứ kết Asian Cup 2019. Ông Park Hang-seo đã thực hiện ước mơ vô địch SEA Games sau 60 năm, giúp đội tuyển có một màn trình diễn ấn tượng.

Trong vòng loại thứ hai World Cup 2022 khu vực châu Á, đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam đã kết thúc ở vị trí thứ hai với 17 điểm và giành vé vào vòng loại thứ ba. Với thành tích này, Việt Nam cũng tự động vượt qua vòng loại AFC Asian Cup 2023 tại Trung Quốc.

Hiện tại, bóng đá Việt Nam đứng ở vị trí 98 trên thế giới và là số 1 trong khu vực Đông Nam Á theo bảng xếp hạng của FIFA. Điều này là niềm vui và cũng là động lực để các cầu thủ tiếp tục nỗ lực và luyện tập để đạt được thứ hạng cao hơn trong tương lai.

Trên đây là lịch sử bóng đá Việt Nam qua các thời kỳ mà đội ngũ biên tập viên syrum-game muốn chia sẻ đến bạn. Từ những bước đầu với những thách thức và khó khăn, bóng đá Việt Nam ngày càng hoàn thiện và phát triển, đạt được những thành công đáng kể như ngày hôm nay. Mong rằng trong tương lai, người dân Việt Nam trong và ngoài nước sẽ tiếp tục dành sự cổ vũ nồng nhiệt để đội tuyển có thêm sức mạnh và tinh thần chiến đấu, từ đó tiếp tục mang lại những trận đấu đẹp mắt và những thành tích lớn lao cho bóng đá Việt Nam.